Disperse boýaglar boýag pudagynyň iň möhüm we esasy kategoriýasydyr.Olarda güýçli suwda erän toparlar ýok we boýag wagtynda dargadylan ýagdaýda boýalýan ion däl boýaglar.Esasan poliesteri we garylan matalary çap etmek we boýamak üçin ulanylýar.Şeýle hem asetat süýümi, neýlon, polipropilen, winil we akril ýaly sintetiki süýümleri çap etmekde we boýamakda ulanylyp bilner.
Dargadyjy boýaglara syn
1. Tanyşdyryş:
Disperse boýag, suwda birneme ereýän we dispersantyň täsiri bilen suwda ýokary ýaýran boýagyň bir görnüşidir.Dargadyjy boýaglarda suwda erän toparlar ýok we molekulýar agramy pes.Olarda polýar toparlar bar bolsa-da (gidroksil, aminok, gidroksiýalkylamino, sianoalkylamino we ş.m.), olar henizem ion däl boýaglar.Şeýle boýaglar bejergiden soňky ýokary talaplara eýedir we ulanylmazdan ozal ýokary dargadyjy we hrustal durnukly bölejiklere öwrülmek üçin dispersiň gatnaşmagynda degirmen tarapyndan ýere degmeli.Dargadyjy boýaglaryň boýag içgisi birmeňzeş we durnukly asma.
2. Taryh:
Disperse boýaglar 1922-nji ýylda Germaniýada öndürilip, esasan poliester süýümlerini we asetat süýümlerini boýamak üçin ulanylýar.Esasan şol döwürde asetat süýümlerini boýamak üçin ulanylýar.1950-nji ýyllardan soň poliester süýümleriniň döremegi bilen çalt ösdi we boýag pudagynda esasy önüme öwrüldi.
Dargadyjy boýaglaryň klassifikasiýasy
1. Molekulýar gurluş boýunça klassifikasiýa:
Molekulýar gurluşa görä, ony üç görnüşe bölmek bolar: azo görnüşi, antrakinon görnüşi we heterosiklik görnüşi.
Azo görnüşli hromatografiki serişdeler sary, mämişi, gyzyl, gyrmyzy, gök we beýleki reňkler bilen doly.Azo görnüşli dispers boýaglary umumy azo boýag sintez usulyna laýyklykda öndürilip bilner, amal ýönekeý we bahasy az.(Dargadyjy boýaglaryň takmynan 75% -ini tutýar) Antrakinon görnüşi gyzyl, gyrmyzy, gök we beýleki reňklere eýe.(Dargadyjy boýaglaryň takmynan 20% -ini tutýar) Meşhur boýag ýaryşy, antrakinon esasly boýag heterosiklik görnüşi, açyk reňk aýratynlyklaryna eýe bolan boýagyň täze ösen görnüşidir..
2. Programmanyň ýylylyk garşylygyna görä klassifikasiýa:
Pes temperatura görnüşine, orta temperatura görnüşine we ýokary temperatura görnüşine bölmek mümkin.
Pes temperatura boýaglary, pes sublimasiýa çaltlygy, tükeniksiz boýamak üçin amatly, köplenç E görnüşli boýaglar diýilýär;ýokary temperatura boýaglary, ýokary sublimasiýa tizligi, ýöne pes derejeli, S görnüşli boýaglar diýlip atlandyrylýan gyzgyn eremek boýaglary üçin amatly;SE görnüşli boýaglar diýlip hem atlandyrylýan ýokardaky ikisiniň arasynda sublimasiýa çaltlygy bilen orta temperatura boýaglary.
3. Boýaglary dargatmak bilen baglanyşykly terminologiýa
1. Reňk berkligi:
Dokma önümleriniň reňki, boýamak we timarlamak ýa-da ulanmak we sarp etmek prosesinde dürli fiziki, himiki we biohimiki täsirlere garşydyr.2. Standart çuňluk:
Orta çuňlugy 1/1 standart çuňluk diýip kesgitleýän ykrar edilen çuňluk standartlary.Birmeňzeş çuňlugyň reňkleri psihologiki taýdan deňdir, şonuň üçin reňk tizligini şol bir esasda deňeşdirip bolar.Häzirki wagtda 2/1, 1/1, 1/3, 1/6, 1/12 we 1/25 jemi alty adaty çuňluga çenli ösdi.3. Boýag çuňlugy:
Boýag agramynyň süýüm agramyna göterimi hökmünde görkezilen boýagyň konsentrasiýasy dürli reňklere görä üýtgeýär.Adatça boýagyň çuňlugy 1%, deňiz gök reňkiniň çuňlugy 2%, gara reňk boýagynyň çuňlugy 4%.4. Reňkleme:
Belli bir bejergiden soň boýalan matanyň reňkiniň kölegesiniň üýtgemegi, çuňlugy ýa-da parlaklygy ýa-da bu üýtgeşmeleriň jemlenen netijesi.5. Dok:
Belli bir bejergiden soň, boýalan matanyň reňki goňşy asma matasyna geçirilýär we asma mata reňklenýär.6. Reňkini bahalandyrmak üçin çal nusga kartasy:
Reňk berkligi synagynda, boýalan obýektiň reňkiniň derejesini bahalandyrmak üçin ulanylýan adaty çal nusga kartoçkasyna, reňkleme nusgasy diýilýär.7. Boýagy bahalandyrmak üçin çal nusga kartasy:
Reňk berkligi synagynda, boýalan obýektiň asma matasyna reňk derejesini bahalandyrmak üçin ulanylýan adaty çal nusga kartoçkasyna, adatça boýag nusgasy diýilýär.8. Reňk çaltlygy derejesi:
Reňk berkligi synagyna, boýalan matalaryň reňkiniň derejesi we arka matalara reňk derejesi, dokma önümleriniň reňk berkligi aýratynlyklary bahalandyrylýar.Sekiz ýagtylygyň çaltlygyndan başga-da (AATCC standart ýagtylyk tizliginden başga) galanlary bäş derejeli ulgam, näçe ýokary bolsa, şonça-da çaltlyk.9. Astar mata:
Reňk berkligi synagynda, boýalan matanyň beýleki süýümlere boýag derejesine baha bermek üçin, reňklenmedik ak mata boýalan mata bilen bejerilýär.
Dördünjiden, dargadyjy boýaglaryň umumy reňk çaltlygy
1. lightagtylyga reňk çaltlygy:
Dokma reňkiniň emeli ýagtylyga täsir etmek ukyby.
2. hinguwmak üçin reňk çaltlygy:
Dokma reňkiniň dürli şertleriň ýuwulmagyna garşylygy.
3. Süpürmek üçin reňk çaltlygy:
Dokma önümleriniň reňklere garşylygyny gury we çygly sürtülme tizligine bölmek mümkin.
4. Sublimasiýa üçin reňk çaltlygy:
Dokma reňkiniň ýylylyk sublimasiýasyna garşy derejesi.
5. Derleme reňk çaltlygy:
Dokma reňkiniň adam derine garşylygyny synag deriniň kislotasyna we aşgarlygyna görä kislota we aşgar deriniň tizligine bölmek mümkin.
6. Çilim çekmek we solmak üçin reňk çaltlygy:
Dokma önümleriniň tüsse azot oksidlerine garşy durmak ukyby.Dargadylan boýaglaryň arasynda, esasanam antrakinon gurluşy bolan boýaglar azot oksidi we azot dioksidi bilen ýüzbe-ýüz bolanda reňkini üýtgeder.
7. heatylylygy gysmak üçin reňk çaltlygy:
Dokma reňkiniň ütüklemegine we rolik işlemegine garşy durmak ukyby.
8. Gurak ýylylyga reňk berkligi:
Dokma reňkiniň gury ýylylyk bejergisine garşy durmak ukyby.
Iş wagty: Iýul-21-2022